Ofiary terroru i działań wojennych 1939-1945 zarejestrowane w księgach zgonów Urzędu Stanu Cywilnego

"Autorami publikacji są Łukasz Jastrząb i Joanna Lubierska. To pierwsze tego typu opracowanie w Polsce.
W książce znajdują się dane osób, które zginęły w Poznaniu w czasie niemieckich nalotów w 1939 roku, w nalotach aliantów w 1941 i 1944 roku, a także osób zamordowanych w obozie koncentracyjnym Fort VII, w obozie w Żabikowie, w areszcie przy ul. Młyńskiej i więzieniu przy ul. Ratajczaka. Ponadto spis obejmuje nazwiska osób cywilnych, które zginęły w trakcie wyzwalania miasta na początku 1945 roku. Dane ofiar zostały zarejestrowane w poznańskim urzędzie stanu cywilnego przez Niemców lub zgłoszone przez rodziny.
"Myślę, że ta książka powinna zainteresować każdego Polaka; to ewidentne świadectwo niemieckich zbrodni, jakie tu popełniono. Oczywiście nie jest to pełen obraz, a jedynie fragment opracowany na podstawie szczątkowo zachowanej dokumentacji" – powiedział PAP współautor publikacji dr Łukasz Jastrząb.
"Należy pamiętać, że nie jest to lista dla Poznania, ale lista osób, które zostały w Poznaniu zamordowane i tu miały wystawiony administracyjny akt zgonu. Publikacja dotyczy więc całej Wielkopolski i kraju w przedwojennych granicach" - dodał.
Zestawienie powstało na podstawie wykonanej w latach 70. ub. wieku kartoteki, zawierającej dane z aktów zgonu z USC z lat 1939-1945. Sporządzono ją najprawdopodobniej na potrzeby Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich. Obecnie znajduje się w archiwum IPN. W teczkach są informacje o kolejnych, zarejestrowanych przez Niemców zmarłych, wraz z datami narodzin i zgonu, wykonywanym zawodem, adresem zamieszkania, przyczyną śmierci oraz danymi osoby zgłaszającej zgon.
Łukasz Jastrząb zauważył, że wpisane przez Niemców informacje dotyczące przyczyn zgonu osób trzymanych w obozach czy więzieniach to z reguły ogólne osłabienie czy niewydolność krążenia. Jako przyczynę śmierci osób, które ginęły w obozie koncentracyjnym w Forcie VII, podawano często niewydolność serca.
Opracowanie listy na podstawie danych z kartoteki zajęło autorom blisko trzy lata. Dr Jastrząb podkreślił, że zestawienie nie zawiera wszystkich cywilnych ofiar śmiertelnych z lat wojny w Poznaniu, w tym osób, których śmierć stwierdzono sądownie już po 1945 r. Według powojennych szacunków, w Poznaniu w latach 1939-1945 zginęło ok. 11-12 tys. osób."
Rafał Pogrzebny, http://dzieje.pl/ksiazki/ofiary-terroru-i-dzialan-wojennych-1939-1945-w-poznaniu