25 lat samorządu terytorialnego w Polsce. Doświadczenia i perspektywy rozwoju

Obchodzona w tym roku 25 rocznica restytucji samorządu terytorialnego w Polsce skłania do pogłębionej refleksji na temat tego fenomenu. Rozwój samorządu terytorialnego jest jednym z kluczowych czynników, które przyczyniły się do demokratyzacji systemu politycznego w Polsce. Odwołanie się do idei samorządności należy uznać za jeden z fundamentów ustrojowych III Rzeczypospolitej. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (obecnie gminnym) stanowiła pierwszy krok do dalszych reform samorządowych zwieńczonych ustanowieniem samorządu powiatowego i wojewódzkiego. W konsekwencji z dniem 1 stycznia 1999 r. wprowadzono zasadniczy trójstopniowy podział terytorialny państwa, którego jednostkami stały się gminy, powiaty i województwa. Tak dalece posunięta decentralizacja wykreowała samorząd na wszystkich szczeblach zarządzania. Należy to niewątpliwie postrzegać jako wzmocnienie struktur państwa, w którym znaczącą rolę odgrywa czynnik obywatelski. Według zamierzeń twórców reform samorządowych podstawowymi celami ich wprowadzenia miała być decentralizacja państwa poprzez przeniesienie wielu zadań i kompetencji z centrum do jednostek samorządowych, uporządkowanie ładu terytorialnego, a także budowa instytucji demokracji obywatelskiej. Warto zatem zastanowić się nad sukcesami procesu decentralizacji władzy publicznej w Polsce, ale także nad tym jakie popełniono błędy, wreszcie w jakim kierunku powinny zmierzać dalsze modyfikacje systemu demokracji lokalnej w Polsce?



Opis stanowi fragment Wstępu