Światowy Dzień Kostki Rubika (17 kwietnia) – świętuj z czytam.pl!

Pamiętam, jak w gimnazjum – a były to dla mnie lata 2013-2015 – każdy w klasie miał własną kostkę Rubika. W czasie przerw między lekcjami, wszyscy kręciliśmy się korytarzami, zmagając się z tą logiczną zagwozdką. Później, gdy już większość z nas załapała co i jak, układaliśmy na czas. Nigdy nie byłam w tym dobra, bo też nie chodziło mi o to, żeby się spieszyć, ale by tym układaniem kostki Rubika się rozkoszować. Sama opanowałam tylko tę podstawową – w kształcie sześcianu – ale moi koledzy z klasy świetnie radzili sobie również z ośmiościennymi, a nawet: dwunastościennymi. Skąd ten szał? Nie wiem. Każdy wtedy układał kostkę Rubika. Tak było – układało się. Dziś też się układa; nadal się układa. I będzie się układać.

Z okazji Światowego Dnia Kostki Rubika, który przypada na 17 kwietnia, zapraszam do zapoznania się z najważniejszymi informacjami i ciekawostkami, które dotyczą tej wyjątkowej łamigłówki.
 

Kostka Rubika - kiedy powstała i kto ją wynalazł?

Historia słynnej kostki Rubika jest dosyć krótka. Zabawka ta powstała w 1974 roku. Jej twórcą jest węgierski architekt i rzeźbiarz, Ernő Rubik. O ukończonych studiach architektonicznych Rubik mówi, że były one kompromisem. Ernő wychowywał się w domu, w którym nauki ścisłe nieustannie ścierały się ze sztuką. Ojciec Rubika był bowiem inżynierem lotnictwa pracującym w fabryce samolotów w Ostrzyhomiu, a matka była poetką. Młody Ernő, którego przyciągały obie te sfery – nauki ścisłe i pasje artystyczne – wybrał więc złoty środek: architekturę. Jednak po tym, jak 1967 roku ukończył pierwszy kierunek, zdecydował się pozostać na uczelni na studiach podyplomowych z rzeźbiarstwa.

Czy słynna kostka Rubika jest zatem wynikiem tych artystycznych pasji wymieszanych z naukową ciekawością? W pewien sposób tak. W czasie, gdy Rubik wpadł na pomysł stworzenia kostki, był on zafascynowany przestrzenią – jej potencjałem i możliwościami; tym, jak kategoria przestrzeni staje się punktem styku rozważań matematyczno-fizycznych i filozoficzno-psychologicznych. Kostka Rubika powstała zatem jako eksperyment myślowy. Choć Rubik – skądinąd pasjonat gier, łamigłówek i zagadek myślowych – chciał, aby kostka stała się produktem sklepowym, to wiedział od samego początku, że nie będzie to łatwe. W wywiadzie dla Codziennika Węgierskego “Budapeszter” Rubik wspomina:

„Niewielu sądziło, że tego typu grę logiczną można będzie sprzedawać w dużych ilościach, przecież nie jest to tradycyjna zabawka, jak np. lalka, czy samochodzik. Trudno było też określić potencjalną grupę wiekową odbiorców. W dodatku kostkę niełatwo było ułożyć. Handlowcy uważali natomiast, że aby klient chciał kupić łamigłówkę, powinna ona dać się rozwiązać. W przypadku kostki, kiedy to potencjalny nabywca podawał sprzedawcy zabawkę z prośbą o pomoc w ułożeniu, ten często tylko bezradnie rozkładał ręce. W pierwszych latach istnienia kostki sporo czasu spędziłem na różnych targach, by udowodnić, że kostkę da się ułożyć. Jest to ten typ produktu, który nie wystarczy położyć na półkę sklepową, by zaczął sam się sprzedawać. Trzeba go podać kupującemu do ręki. Kiedy już to zrobiłem, nie trzeba było dalszych instrukcji. Zainteresowany próbuje ułożyć kostkę, coś mu jednak nie wychodzi, odkłada ją. Ale nie daje mu to spokoju i znów próbuje, mija jedna godzina i widzę, że on wciąż zmaga się z kostką. To jak pułapka.”

Jak układać kostkę Rubika?

Jak układać kostkę Rubika – to rzecz kluczowa. Zmartwię jednak tych, którzy oczekiwali jasnego rozwiązania – kostkę Rubika można układać na wiele różnych sposobów. Poniżej zamieszczam instrukcje dwóch najpopularniejszych (i najlepszych dla początkujących) metod:

1. Layer By Layer (LBL) – przeznaczona dla początkujących; jest jedną z najprostszych strategii układania kostki Rubika.

Na początku układamy dwie pierwsze warstwy:

• Cross – ułożenie krzyża na jednej ze ścianek.
• FLC (First Layer Corners), czyli dopasowanie (orientacja) i wymiana (permutacja) rogów pierwszej warstwy.
• MLE (Middle Layer Edges), czyli dopasowanie (orientacja) i wymiana (permutacja) krawędzi środkowej warstwy.

Następnie układamy ostatnią warstwę:

• ULCross’ (Up Layer Cross), czyli ułożenie krzyża na dolnej ściance.
• PELL (Permutation of the Edges Last Layer), czyli wymiana krawędzi krzyża na górnej warstwie.
• PCLL (Permutation of the Corners Last Layer), czyli wymiana rogów ostatniej warstwy.
• OCLL (Orientation of the Corners Last Layer), czyli dopasowanie rogów ostatniej warstwy.

2. Metoda Fridrich (CFOP) – została opracowana przez Jessicę Fridrich. Składa się z czterech etapów.

• Cross – ułożenie krzyża na jednej ze ścianek.
• F2L (First Two Layers), czyli ułożenie pierwszych dwóch warstw, wsadzając na miejsce 4 pary klocków – chodzi o narożnik i krawędź (tzw. slot).
• OLL (Orientation of the Last Layer), czyli ułożenie koloru na ostatniej warstwie.
• PLL (Permutation of the Last Layer), czyli zamiana miejscami klocków ostatniej warstwy.

Jeśli powyższe instrukcje w dalszym ciągu brzmią enigmatycznie, to polecam zajrzeć na YouTuba. Tam z pewnością znajdą się praktyczne poradniki jak ułożyć kostkę Rubika. Sama wiem, jak to jest zaczynać – można czuć się zagubionym i zniechęconym. Jednak nie dajmy się tak łatwo zbić z tropu – kostkę da się ułożyć i nie jest to wcale aż tak trudne, jak się wydaje. Zapewniam!
 

Speedcubing i światowe rekordy w układaniu kostki Rubika

Ciekawostka dla wszystkich miłośników kostki Rubika: Speedcubing to dyscyplina sportowa, której celem jest jak najszybsze ułożenie kostki Rubika. W 1982 roku w Budapeszcie odbyły się pierwsze mistrzostwa świata w speedcubingu, czy też: speedsolvingu (bo i tak nazywa się tę dyscyplinę). Pierwsze mistrzostwa wygrał szesnastoletni Amerykanin, który kostkę Rubika ułożył w 22.95 sekund. Dziś nie wydaje się to być szczególnym osiągnieciem – obecny rekord wynosi 3.47 sekund.

Choć speedcubing jest dyscypliną międzynarodową, to Polacy mają czym (a raczej: kim) się chwalić. W 2019 roku na mistrzostwach WCA World Championship, nasz rodak, Tymon Kolasiński, zajął pierwsze miejsce z wynikiem 1.98 sekund.

Mimo że speedcubbing nie należy do najpopularniejszych dyscyplin, to w świecie miłośników kostek sporo się dzieje. Wszystkich pasjonatów zachęcam do zapoznania się ze stroną Polskiego Stowarzyszenia Speedcubingu – tutaj https://www.speedcubing.pl/ . Na portalu PSS czytamy:

“Misją naszej organizacji jest promocja rozwoju intelektualnego poprzez kreatywne spędzanie czasu wolnego w świecie speedcubingu czyli krainie łamigłówek logicznych. Pragniemy odciągać dzieci i młodzież od ekranów komputerów, integrując to środowisko wokół wartości sportowej rywalizacji, wzajemnego szacunku oraz motywacji do samodoskonalenia.”

Wszystkim zapalonym speedcuberom w Dniu Kostki Rubika życzymy samych sukcesów!
 

Ciekawostki o Kostce Rubika