Biały ptak. Powieść

Film czy książka? Mieliście już okazję przeczytać powieść „Biały ptak” lub obejrzeć jej ekranizację? Film wszedł do kin 2 lutego 2024 roku, a książką w polskim przekładzie możemy cieszyć się od 24 stycznia. I co ciekawe, R. J. Palacio znana z „Cudownego chłopaka” stworzyła ją najpierw w formie graficznej, a dopiero na jej podstawie urodziła się ta poruszająca historia napisana przez Ericę S. Perl. W tej łapiącej za serce i niesłychanie wartościowej książce o przyjaźni, poświęceniu i bohaterstwie z gatunku literatury pięknej udajemy się w podróż do współczesnego Nowego Jorku i dotkniętej wojną Francji. Główna bohaterka, Sara, dzieli się ze swoim wnukiem, Julianem, przeżyciami z czasów dzieciństwa przerwanego wybuchem II wojny światowej. Wyjątkowo wzrusza narracja prowadzona z perspektywy żydowskiej dziewczynki zmuszonej, by ukrywać się z obawy o swoje życie. Dziewczynki, która trwa jedynie dzięki wsparciu i bohaterstwie ludzi gotowych ryzykować wszystko, by sprzeciwić się złu. Odczuwałam ciepło na sercu czytając o przyjaźni Sary z chłopcem, którego rodzina przyjęła ją pod swój dach i przerażenie poziomem wrogości społecznej, okrucieństwem i aktami zdrady, kładącymi na szali czyjeś życie. "Zło zostanie powstrzymane tylko wtedy, gdy dobrzy ludzie postanowią położyć mu kres." Autorka pisze bardzo obrazowo i z łatwością można wczuć się w sytuację bohaterki za sprawą bogatych opisów, dynamicznych dialogów, ale również dzięki zamieszczonym ilustracjom dodającym wyrazistości opowieści. Odrobina realizmu magicznego idealnie oddaje bezmiar dziecięcej fantazji, która pozwala przetrwać najtrudniejszy czas i przenieść się na skrzydłach ptaka, by stać się niemym świadkiem bolesnych zdarzeń. „Biały ptak” to nie tylko opowieść o tragicznej przeszłości, ale też przestroga przed jej powtórzeniem, a tematy w niej poruszane pozostają nadal tak bardzo aktualne i uniwersalne. Przeciwstawianie się ksenofobii i uprzedzeniom we współczesnym świecie jest równie ważne jak przed laty, a na tym polu pozostaje ciągle tak wiele do zrobienia. Jeśli jednak chcemy, by świat się zmienił musimy zacząć od siebie samych. "Nie błędy o nas świadczą, lecz to, czego się na nich uczymy". Powieść nie tylko dotyka serca czytelnika, ale też skłania ku refleksji i zarówno młodsi, jak i starsi czytelnicy znajdą w niej wiele tematów do przemyśleń.

Biały ptak. Niesie nadzieję i radość. Jest czysty i niewinny. Wyzwala w nas radość i oczekiwanie. Oczekiwanie na lepszą przyszłość, pełną miłości i szczęścia … Trwa II wojna światowa. Chłopiec chorujący na chorobę polio, pomaga koleżance z ławki, żydowskiej dziewczynce przed wywiezieniem jej na pewną śmierć, do obozu koncentracyjnego. On wyciągnął do niej pomocną dłoń, chociaż ona wraz z innymi dziećmi naśmiewała się z jego choroby i z zajęcia jego ojca. Nigdy go nie broniła ani nie zamieniła z nim żadnego słowa, a przez lata siedzieli w szkole w jednej ławce. Jednak on dał jej schronienie w swoim domu, rodzice zapewnili jej opieką, traktowali jak członka rodziny. Bronił jej zaciekle przed oprawcami nawet nie zważając na to, że jemu może grozić niebezpieczeństwo za pomoc i ukrywanie Żydów. Czy rodząca się między nimi nić przyjaźni i zrozumienia ma szansę przetrwać? Czy pomimo krwawych działań wojsk niemieckich mają szansę na przeżycie wojny? Jak potoczą się ich dalsze losy? Biały ptak to cudowna i piękna opowieść o odwadze, sile nadziei i dobroci. Ukazuje młodych ludzi jako bohaterów walczących ze złem, z oprawcą niemieckim, z trudnościami i przeciwnościami losu. A wszystko ma miejsce podczas wojny, co tylko jeszcze bardziej nadaje większej rangi czynom i zachowaniom tych młodych bohaterów. Julien za wszelką cenę chronił Sarę, za punkt honoru obrał sobie pomoc dziewczynce, pomimo że ona w przeszłości go raniła. Zapomniał o wszelkim wyrządzonym mu złu, liczyła się dla niego teraźniejszość, chęć niesienia pomocy innym, słabszym i liczącym na to. Czynienie dobra bez względu na możliwe do poniesienia koszty i restrykcje była jego celem, przyświecała jego czynom i działaniom. „Najlepsza przyjaźń to taka, w której nie są potrzebne słowa”. Wrażliwa i niezapomniana historia, która na zawsze utkwi nam w pamięci. Skłania do głębokich refleksji, zastanowienia się nad własnych systemem wartości. Ale też zmusza do odpowiedzi na pytanie, czy ja dzisiaj, postąpiłbym analogicznie jak Julien? Jakie wartości są dla mnie cenne? Czy życie drugiego człowieka ma dla mnie wartość i jestem gotowy na poświęcenia dla niego? Nie jestem pewna i przekonania, że odpowiedź na to pytanie zawsze będzie pozytywna. Takie sytuacje, gdzie mamy wspólnego groźnego wroga zbliżają ludzi do siebie, nawet dzielące ich wcześniej poglądy czy zachowania, nie liczą się w obliczu zagrożenia. Ludzie potrafią przełamać wzajemną niechęć i być ponad wszystkim, ponad wszelkimi podziałami czy nawet przekonaniami. „Czas płynie. To jedyne, czego w życiu możemy być pewni: że nie staje się w miejscu. Dla nikogo. I z żadnego powodu. Czas maszeruje, bez względu na wszystko”. Biały ptak powinien obowiązkowo znaleźć godne miejsce na stałe w kanonie obowiązkowych lektur szkolnych i to najlepiej już w pierwszych klasach nauczania. Dzieci od wczesnych lat powinny być edukowane i przygotowywane do „walki” ze złem, krzywdą i niesprawiedliwością. Powinno się je uwrażliwiać na dobro i pokazywać, że czynienie dobra daje wielką radość i satysfakcję, pozwala być lepszym człowiekiem. Czuję wielką radość, że miałam okazję zetknąć się z tą historią. Jak wiele by mnie ominęło, gdyby Biały ptak nie wpadł w moje ręce. Dziękuję, że takie historie powstają. „W życiu można zapomnieć wielu rzeczy, ale nie zapomina się życzliwości. Tak jak miłość, zostaje z tobą … na zawsze”. Nawet się nie zastanawiajcie, po tę opowieść obowiązkowo trzeba sięgnąć. Mądra, wartościowa, godna uwagi, ale najważniejsze - wskazuje jasno i wyraźnie cel, który powinien przyświecać każdemu człowiekowi. Bądźcie dobrzy! Miłujcie się! Szanujcie się!

Jak rozmawiać z młodym człowiekiem o Holokauście? Przeprowadzić taką rozmowę samemu, czy może zostawić to nauczycielom w szkole? Według mnie o Holokauście trzeba mówić i nie należy tego powierzać obcym. Nie chodzi tylko o ciągle zmiany programowe, które w końcu może i doprowadzą do tego, że będzie to temat zapomniany… ale przede wszystkim o to, że jest to zbyt ważny temat aby powierzać go innym. Jednak jak o tym mówić, aby nie wystraszyć młodego człowieka i przede wszystkim zachęcić go do poznania historii? Tutaj przydatne okazują się być książki. Zwłaszcza takie jak „Biały ptak” R.J. Palacio oraz Erici S. Perl. „Biały ptak” to czysta fikcja literacka, jednak do jej napisania wykorzystano wiele źródeł historycznych. Jest to opowieść o Sarze, żydówce mieszkającej we Francji, która w swoich czerwonych pantofelkach uciekała przed Niemcami i wojną kanałami, lasami, ukrywała się w szopach, czy na strychach. Dziś, wiele lat po wojnie jest babcią i historię swego życia opowiada przez FaceTime wnukowi Julianowi. Czytając tę historię nie sposób jest nie płakać. Tym bardziej jeżeli inspirowana jest prawdziwymi wydarzeniami, a obraz wojny widziany oczami dziecka jest jeszcze bardziej przerażający niż w oczach dorosłego. Jednak jeszcze bardziej przerażające jest to, że obrazy II wojny światowej tak idealnie pasują do naszych obecnych czasów. W czasie Holokaustu zginęło ponad 6 milionów Żydów i nikt nic z tym nie zrobił. Teraz też giną ludzie, a my nie jesteśmy w stanie nic z tym zrobić. Wielu z nas jest na to obojętnych i żyje swoją codziennością. Książka ta opowiada o tyranii, wykluczeniu, ksenofobii - wszystko to na kanwie wydarzeń z II wojny światowej, ale i tego co dzieje się obecnie. Niejednokrotnie zmusza Czytelnika do zastanowienia i daje wiele pretekstów do poważnych rozmów z młodzieżą. Dlatego uważam, że „Biały ptak” powinien się znaleźć w spisie lektur obowiązkowych w naszych szkołach. Jest napisany współczesnym językiem idealnie dostosowanym do młodego Czytelnika i zwraca uwagę na to co najważniejsze. Ukazuje historię taką jaka była, a przy tym ukazuje, że czasy II wojny światowej i nasze obecne mają wiele cech wspólnych i to tylko od nas zależy czy to powstrzymamy. „Zło zo­sta­nie powstrzymane tylko wtedy, gdy do­brzy lu­dzie po­sta­no­wią po­ło­żyć mu kres”. „Biały ptak” to cudowna książka wzbudzająca ogrom emocji. Pomimo, że dla Palacio Holokaust był czymś obcym to idealnie udało jej się odzwierciedlić historię rodziny jej męża. W książce prócz pięknej powieści znajdziemy na samym końcu genezę pomysłu i cel powstania książki, słownik pojęć, zdjęcia ważnych postaci, bibliografię, listę stron na których można przeczytać o Holokauście oraz zestawienie tematów do rozmów w domu/podczas lekcji o „Białym ptaku”. Ta książka to gotowa pomoc dydaktyczna dotycząca trudnych rozmów o ludobójstwie…

„Zło zo­sta­nie po­wstrzy­ma­ne tylko wtedy, gdy do­brzy lu­dzie po­sta­no­wią po­ło­żyć mu kres”. To było moje pierwsze spotkanie z twórczością R.J. Palacio. Po "Białym ptaku" koniecznie muszę poznać jej inne dzieła. Cieszę się, że autorka napisała książę o drugiej wojnie światowej z perspektywy ukrywającego się dziecka. Czytając tę powieść, płakałam. Nadal nie mogę pojąć okrucieństwa, które zgotował Żydom i innym narodowością Hitler. "Ludzie ludziom zgotowali ten los". Współcześnie również mamy do czynienia z tyranem. Świat patrzy, a ludzie ginom. Dokładnie tak samo było w czasie drugiej wojny światowej. A co by było, gdyby ludzie czynnie się temu przeciwstawili? Czy historia zawsze musi się powtarzać? Historia z "Białego ptaka" zmusiła mnie do głębokiej refleksji. Dokąd zmierzasz świecie? Poznałam cudowną bohaterkę, która przeżyła naprawdę tragiczne czasy, mimo tego nie zatraciła siebie. Czy zawsze warto być dobrym? Czy dobro zawsze do nas wraca? Czy można być biernym, gdy znęcają się bad innymi? W tej powieści poznałam Juliana, wnuczka naszej głównej bohaterki, który niekoniecznie był grzecznym uczniem. Został przeniesiony do innej szkoły. Czy historia babci zmieni jego podejście do życia? Czy zrozumie swoje złe zachowanie? Pytanie: Czy jego babcia będzie chciała cofnąć się do tamtych ciężkich czasów? Nasza bohaterka dorastała na francuskiej prowincji. Miała cudownych rodziców i piękny dom. Papa naszej bohaterki był cenionym chirurgiem. Maman była nauczycielką matematyki, pracowała na uniwersytecie. Wszystko było idealne do czasu.. I tu warto poznać historię Sary. Jej rodzina jest żydowskiego pochodzenia. Domyślcie się, jak wyglądało ich życie podczas wojny. Czy dziecko jest w stanie ogarnąć tragiczną sytuację, w której się znalazło? Sara nie rozumiała, dlaczego zakazuje się wstępu Żydom do lodziarni. Przed wybuchem wojny wszyscy byli przyjaciółmi, a teraz nagle co się stało? Podobnie jak ona nie mogłam tego pojąć. Łączyłam się w bólu z Sarą. Czy w tym mroku da się odnaleźć dobro? Poznałam również pewnego chłopca, który cierpiał na straszną chorobę Polio. Dzieci w klasie mu dokuczały. Jednak w dniu próby pokazał, że jest ponadto i za wszelką cenę próbował kogoś uratować. Postawa godna pochwały. Warto naśladować jego zachowanie. Czy we współczesnych czasach potrafimy postawić się złu, czy tylko biernie się temu przyglądamy? Historia "Białego ptaka" idealnie łączy się ze współczesnym okrucieństwem. Gdyby cały świat przeciwstawił się panu P., to już dawno byłoby po wojnie. Świat niestety nie uczy się na błędach i je powiela. Czyżby Świat zapomniał o II wojnie światowej? Czy potraficie odpowiedzieć na pytanie zadane przez młodego bohatera z tej powieści: Jak to moż­li­we, że w Ho­lo­kau­ście zamordowa­no sześć milionów Żydów i świat nie za­re­ago­wał? Ja niestety nie potrafię odpowiedzieć na to pytanie. Cieszę się, że autorka stworzyła tak wyjątkowe dzieło. Młodzieży trzeba przypominać prawdę o II wojnie światowej, żeby szanowali to co mają. W "Białym ptaku" znalazłam ciekawe ilustracje. Cieszę się, że na końcu książki autorka skierowała kilka słów do swoich czytelników. Nie zabrakło również słowniczka, w którym autorka wyjaśnia kilka ważnych spraw dotyczących II wojny światowej. "Biały ptak" jest powieścią fikcyjną inspirowaną wieloma historiami z tych okrutnych czasów. Zastanawiam się, co o Holokauście wie współczesna młodzież. Cieszę się, że w moje ręce wpadła powieść R.J. Palacio pod tytułem "Biały ptak". Warto ją przeczytać.