Dżuma. Czarna śmierć

,,Jest to opowieść o przełomowym momencie w historii ludzkości, utkana z głosów, postaci i doświadczeń mężczyzn i kobiet, którzy wtedy żyli". Pierwsze oznaki zarazy były ledwo dostrzegalne. Lecz kiedy z ust ludzi zaczęło bardzo źle pachnąć, zaczęli padać jak mrówki. Człowiek od człowieka, wieś od wsi, stan od stanu. Jej szybkość była zatrważająca. Nie w sposób było nad nią zapanować. ,,Trzysta plemion zginęło bez wyraźnego powodu w swoich letnich i zimowych obozowiskach". ,,Podobnie jak większość historyków, profesor Benedictow sądzi, że zaraza przeniosła się do portu w sposób, w jaki zwykle choroba przenosi się wśród populacji ludzkich- przez zarażone szczury". ,,W miarę jak rosła liczba ofiar, ulice wypełniały się dzikimi zwierzętami żerującymi na ludzkich szczątkach, pijanymi żołnierzami i plądrującymi domostwa i dopuszczającymi się gwałtów, starymi kobietami ciągnącymi zwłoki przez gruzy, płonącymi budynkami wyrzucającymi w krymskie niebo strugi płomieni i dymu. Wokół nich chwiejnym krokiem krążyły stada gryzoni z dziwną krwawą pianą na pyskach, na placach i skwerach piętrzyły się stosy ciał, a w ludzkich oczach malowała się szaleńcza panika lub tępa rezygnacja”. Wypisałam wam tutaj kilka cytatów, byście sami mogli określić, czy to książka dla was. Ja do samego końca miałam gulę w gardle tak bardzo byłam nią przejęta. Oprócz zwykłych faktów, które roztrzaskiwały moje sumienie na drobny maczek, poznałam opowieść niestety prawdziwą tak bardzo jak to, że jestem i oddycham. Bez ozdobników, bez synonimów, bez upiększeń. Sucha jak wióry prawda, która rozpaliła we mnie ognisko rozpaczy. Nie wyobrażam sobie by patrzeć na męczeńską śmierć moich bliskich. W człowieku rodzi się wtedy przekonanie, by go przytulić. Jednak to by oznaczało wyrok również dla nas samych. Czytać ją było dla mnie jak pływanie wśród morza brzytw, które słowami jak ostrzem smagało moje ciało. Mówią, że książki o Aushwitz były trudne emocjonalnie. Ta pozycja je znacznie przewyższyła...

John Kelly specjalizuje się w pisaniu tekstów popularnonaukowych i historycznych. Tym razem sięgnął po temat, który powinien w pewien sposób wydać nam się znajomy. Jesteśmy ciągle walczymy z koronawirusem albo jesteśmy w trakcie mniejszej lub większej covidowej fali i w tym momencie otrzymaliśmy książkę o epidemii, o zarazie, o czarnej śmierci… Kelly nie ubarwia, przedstawia fakty takie jakie były. Ostrzegam, że będzie paskudnie, a nawet ohydnie i zdecydowanie niepokojąco. Jeżeli nie jesteś w stanie znieść brutalnych opisów, krwawych szczegółów to lepiej nie bierz tej książki w swoje ręce, bo takich opisów w niej jest bez liku. Kelly nie oszczędza czytelnika, bo dżuma też tego nie robiła. Szykujcie się na wozy trupów, zbiorowe mogiły, chmury pyłu, szczury i pchły. Do tej pory nie zgłębiałam wiedzy na temat czternastowiecznej czarnej śmierci, ale może to się zmieni, bo przyznam, że jest fascynujący. Kelly opisuje falę choroby w taki sposób, w jaki uderzyła i w jaki zbierała swoje żniwo. Przyznam, że nie było przyjemnie, ale na tyle interesująco, że nie miałam ochoty odkładać książki, chyba tylko na te chwile żeby zaczerpnąć trochę świeżego nie zadżumionego powietrza. Jednak nie jest to książka, którą się „łyka” na jeden raz. Dobrze jest robić przerwy i czytać nieśpiesznie, poznawać powoli, sprawdzać miejsca na mapie (ja tak robiłam). Polecam z pełnym przekonaniem, zwłaszcza osobom, które interesują się historią, chorobami i nie stronią od bardzo trudnej tematyki, a przy okazji nie są jakoś specjalnie wrażliwe.

"Dżuma. Czarna śmierć" zrobiła na mnie rewelacyjne pierwsze wrażenie. Niestety z czasem zaczęłam się zastanawiać, czy autor czasem nie kręci się w kółko. Powtarzał te same schematy w swoich opowieściach i kolejnych rozdziałach, co nie do końca mi pasowało, stąd ostatecznie niższa ocena. Cały tekst był trochę chaotyczny, szkoda, że rozdziały nie uporządkowały informacji w żaden klarowny sposób. Być może to tylko ja się w nim lekko zagubiłam, a dla innego czytelnika nie będzie to żadnym problemem, ciężko mi stwierdzić. Na pewno duży nacisk był położony na warstwę historyczną. Aby zrozumieć, z czym świat się borykał, autor jak najdokładniej starał się przybliżyć czytelnikowi średniowieczną rzeczywistość. Na rozwój epidemii wpływ miało mnóstwo rzeczy, nawet te pozornie kompletnie z chorobą niezwiązane. John Kelly świetnie przygotował się do tematu, po samych licznych przypisach możemy się przekonać, z jak wieloma źródłami zaznajomił się badacz. Trzeba również pochwalić łatwość, z jaką snuł opowieści. Jego język jest niesamowicie plastyczny, opisywane sceny nieraz jak żywe stawały mi przed oczami. Tłumaczenie takiego tekstu musiało stanowić nie lada wyzwanie, ale udało się bardzo dobrze. Co prawda ta malowniczość nie zawsze wychodziła mi na zdrowie, biorąc pod uwagę bród i smród powszechnie panujące w tej epoce, hah. Książka jest pełna ciekawych informacji, szczególnie że dotyczy epoki tak odległej i przede wszystkim innej niż nasza. Opisywane kolejne zarażone miasta aż się proszą o wyszukanie ich na mapie, o wspólne wędrowanie razem ze statkami, karawanami i tytułową mikroskopijną, ale zabójczą dżumą. Ten tytuł to duża dawka historycznych ciekawostek, lektura wymagająca skupienia. Tak jak pisałam na początku, ja bym całość trochę inaczej uporządkowała i to jedyny mój zarzut. Mimo to, polecam.