Klucz Sary

Literatura sięgająca czasu II wojny światowej najczęściej porusza okrucieństwo nazistów, a wiele własnych wstydliwych kart ówczesnej historii okupowane kraje próbują zepchnąć w niepamięć. Niektóre dopiero po latach mierzą się z niewygodną i haniebną prawdą, dlatego cieszy ogromna odwaga Tatiany de Rosnay, która w powieści „Klucz Sary bez usprawiedliwień i umniejszania winy francuskiej policji piętnuje masową obławę i przetrzymywanie w nieludzkich warunkach tysięcy paryskich Żydów w 1942 roku. Historią wyrwanej z bezpiecznego domu dziesięcioletniej Sary ukazuje obrazy, które pozostają boleśnie żywe w naszej wyobraźni, tym bardziej że wydarzyły się naprawdę. To z jednej strony obraz znieczulicy, utraty człowieczeństwa, zgody na udział w masowej zagładzie z drugiej strachu, braku nadziei i apatii. "Dwie rodziny, które łączyły śmierć i tajemnica. Dwie rodziny, które już nigdy nie będą takie same." Opowieść poznajemy z dwóch perspektyw i w dwóch liniach czasowych. Piszącej artykuł w 60. rocznicę ówczesnych wydarzeń amerykańskiej dziennikarki Julii oraz Sary, którą przy życiu trzyma obietnica złożona małemu braciszkowi pozostawionemu w zamkniętej szafce ich mieszkania. Przecież za chwilę ich uwolnią i do niego wróci, prawda? Nie można uciec od tych obrazów, od tych emocji. Strach, przerażenie, nieuchronność tego co czeka paryskich Żydów, tego co czeka małą Sarę. To sprawia, że łzy same płyną, a pięści zaciskają się z wściekłości i niemocy. Autorka pisze tak pięknie, ale i dojmująco zarazem łącząc zupełnie niespodziewanie, ale i boleśnie historie obu bohaterek. Wplatane w opowieść inne wątki uzupełniają ją nie odrywając od głównego nurtu, a wręcz czyniąc na wskroś realną. Możliwość odkrycia tajemnicy i poznania dalszych losów Sary tym razem nie koi, nie daje satysfakcji rozrywając serce na milion kawałków. Gorąco Was zachęcam do sięgnięcia po tę lekturę dla jej walorów literackich, ale i prawdy historycznej o stadionie Vel d’Hiv tak niewielu znanej.

„Klucz Sary” to niezwykle wzruszająca książka, która została oparta na prawdziwych wydarzeniach z okresu II wojny światowej. Autorka ma piękny i emocjonujący styl pisania. Nie ubarwia ona rzeczywistości i pisze wprost o wszystkim co się wydarzyło, a jest pisać o czym. Wydarzenia wokół których kręci się fabuła to okrucieństwo z lipca 1942 roku kiedy to w Paryżu i okolicach doszło do największego, masowego aresztowania francuskich Żydów. To właśnie wśród nich znajdowała się tytułowa Sara wraz ze swoim rodzicami. Jednak dramatem rodziny wcale nie było zatrzymanie tylko pewien sekret… niczego nieświadoma dziewczynka w noc aresztowania ukryła swojego brata w skrytce w ścianie i zamknęła go na klucz. Była przekonana, że go ratuje, ale nie spodziewała się jakie tym razem konsekwencje niesie za sobą aresztowanie. Historię Sary poznajemy za sprawą amerykańskiej dziennikarki Julii, która po wielu latach ma za zadanie napisanie artykułu o aresztowaniu. Okazuje się, że poznana przez nią prawda jest przerażająca, a z Sarą łączy ją znacznie więcej niż mogłaby przypuszczać. To właśnie z perspektywy tych dwóch kobiet patrzymy na wydarzeniach na Vél’ d’Hiv, które sprawiały że łzy leciały po moich policzkach. Sama historia Sary bardzo mnie poruszyła. Autorka zadbała o to, aby jej emocje były namacalne. Czułam strach dziesięciolatki, jej przerażenie, lęk i byłam w stanie wyobrazić sobie jak musiała się czuć po tym co się stało. Jej naiwność oraz dziecięca ufność, że wszystko będzie dobrze doprowadziły do tragedii całej rodziny… „Klucz Sary” wzrusza, zmusza do refleksji ale i przeraża. Opowiada smutną prawdę historyczną i przypomina nam jak ważna jest pamięć o przodkach i nasza historia. Autorka przypomina nam, że przeszłość prędzej czy później nas dopadnie i ma ogromny wpływ na naszą teraźniejszość.

Każda lektura, która sięga do czasów wojny i wydarzeń z tamtego okresu wywołuje ogromne emocje. Czasami emocje, które trudno zdefiniować i nad którymi trudno przejść do porządku dziennego. Czy powieść, którą mam przed sobą, również zasila to grono. Każdy powinien sam się przekonać, jak bolesne i okrutne to były czasy … Lipcowa noc roku 1942 w Paryżu. Dziesięcioletnią Sarę wraz z rodzicami wyrwano ze snu. Policja francuska, na rozkaz nazistów, aresztowała francuskich Żydów i wywiozła w wiadome miejsce. Miejsce mordów milionów niewinnych ludzi. Dziewczynka nie wie, gdzie są zabierani i po co. Ma nadzieję, że zaraz wrócą do domu. I dlatego zamyka w tajemnej skrytce małego braciszka, obiecując, że wkrótce wróci. A klucz od skrytki ma przy sobie, pilnuje jak drogocennego przedmiotu. Ale już nie wróciła do niego, kolejne dni życia napisały inny scenariusz, bardzo tragiczny i nieludzki. Czy rodzina przeżyła pobyt w obozie zagłady? Czy brat Sary został uwolniony? Może ktoś okazał serce i zaopiekował się chłopcem? Cała fabuła jest fikcją literacką, ale tło jest prawdziwe. Rzeczywiście w roku 1942 we Francji miały miejsce masowe aresztowania Żydów w ramach akcji Vel d’Hiv. To smutna karta historii Francji, to wydarzenia, których następne pokolenia się wstydziły, które kładły cień na ich potomkach. Ale to była wojna, rozkazy, posłuszeństwo, niesamowity terror i masowe mordy na niewinnych ludziach. Warto bliżej poznać historię tych wydarzeń, ja wcześniej nie miałam o tym pojęcia. Widać, że o tych zdarzeniach nie wspomina się często, są one pomijane i marginalizowane. A trzeba oddać hołd ludziom, którzy stracili życie w okropnych okolicznościach, w brutalny sposób, i tylko dlatego, że byli brudnymi Żydami, odmieńcami, tą gorszą rasą. Dlaczego te wydarzenia teraz odżywają? A to dzięki amerykańskiej dziennikarce, Julii Jarmond, która pisze artykuł o tych wydarzeniach. Kobieta stara się dotrzeć do prawdy, szuka ludzi, którzy pamiętają tamte czasy. Jej starania przynoszą efekt. Nieoczekiwanie kobieta odkrywa związki rodziny męża, który jest Francuzem, z rodziną Sary. Julia stąpa po bardzo delikatnym gruncie. Jej upartość może ją wiele kosztować, ma wiele do stracenia. Jaką tajemnicę skrywa rodzina męża? Dlaczego przez tyle lat milczeli? Wstydzą się czy są tak butni i bez serca? Klucz Sary to opowieść bardzo smutna i trudna. Fabuła jest przedstawiona w dwóch płaszczyznach czasowych, w czasie wojny oraz w czasach nam współczesnych. Mała dziewczynka relacjonuje nam świat widziany oczami dziecka, przekazuje nam swoje przeżycia i emocje. Wraz z nią odczuwamy ból, który jest jej udziałem i wielką niesprawiedliwość. Bo jak można dziecku wytłumaczyć okrucieństwo nazistów i mordowanie ludzi? Natomiast dzięki Julii staramy się poznać prawdę o masowych aresztowaniach Żydów we Francji. Odkrywamy powoli tę niechlubną kartę w historii Francji. I składamy hołd pomordowanym niewinnym ludziom. Ciekawym pomysłem jest wtopienie w fabułę życia Julii. Jest inność, przecież jest Amerykanką, która poślubiła Francuza, jest wielokrotnie, w różnych sytuacjach pokazywana. Jej życie, relacje z mężem i jego rodziną, wewnętrzne rozterki i upartość w dążeniu do poznania okoliczności akcji Vel d’Hiv, sprawiają, że darzy się ją szacunkiem, jest bliska naszemu sercu. Postawiła sobie cel w życiu i pragnie go zrealizować, ale przy okazji nie wyrządza nikomu krzywdy, stara się być w zgodzie z własnym sumieniem i przekonaniami. Skończyłam lekturę kilka dni temu, ale nadal jest ona we mnie żywa. Nie mogę się pogodzić z tą trudną historią, nie mogę jej zaakceptować ani zrozumieć. Mój umysł tego nie ogarnia. Ból mi rozrywa serce, które zostało bardzo zranione. Uważam, że każdy powinien poznać tę historię, ona naprawdę zmienia nasze spojrzenie na życie, na pojawiające się trudności dnia codziennego i ich wyolbrzymianie. Bo czym one są w porównaniu do wydarzeń, w których uczestniczyła Sara wraz z rodziną? Niczym, małą błahostką … Genialna. Obowiązkowa pozycja, zarówno dla tych znających historię II wojny światowej, jak i dla tych, którzy nie wiedzą, jakie okrucieństwa spotkały ludzi ze strony nazistów.

"Klucz Sary" to bardzo piękna i zarazem bardzo smutna opowieść. Mamy tutaj dwie osi czasu. Pierwszą z nich są wydarzenia, które miały miejsce podczas drugiej wojny światowej. Drugą z nich są współczesne czasy. To, co wydarzyło się podczas drugiej wojny światowej, miało znaczący wpływ na historię, która dzieje się w obecnych czasach. Co stało się w lipcową noc w 1942 roku? Przekonacie się o tym podczas czytania książki "Klucz Sary". Od razu wam powiem, że nie obejdzie się bez łez. Czytając tę historię, nie mogłam przestać płakać. Bardzo poruszyła mnie ta powieść. Bohaterowie tej książki są fikcyjni. Niektóre opisane wydarzenia są prawdziwe. Jak napisała sama autorka, nie jest to powieść historyczna. Autorka stworzyła ją, żeby w ten sposób oddać hołd dzieciom z Vel d'Hiv. Tym, które nigdy nie wróciły i tym które przeżyły. Mimo że nie jest to powieść historyczna, zrobiła na mnie ogromne wrażenie. Nigdy nie słyszałam o wydarzeniach, do których doszło w okupowanym Paryżu 16 lipca 1942 roku. Dziękuję autorce, że poruszyła ten temat i stworzyła wspaniałą powieść. Czy wiecie co takiego stało się w Velodrome d'Hiver? Co robili tam z Żydami? Jeżeli tego nie wiecie, to koniecznie sięgnijcie po "Klucz Sary". Autorka poprzez swoich bohaterów w idealny sposób to wyjaśnia. Do tej pory mam ciarki na rękach, jak sobie o tym przypomnę. Biorąc do ręki książkę Tatiany de Rosnay "Klucz Sary" nie miałam pojęcia, że tak bardzo utkwi mi w pamięci. Niby historia fikcyjna, a jednak ma coś w sobie takiego, że nie można oderwać się od czytania. Trafia prosto do serca. Interesuje się drugą wojną światową, dlatego uwielbiam czytać takie książki. Nie możemy nigdy zapomnieć o tym, co się wtedy stało. Co zrobilibyście, będąc dzieckiem, gdyby do waszych drzwi w nocy dobijała się policja? Otworzylibyście, czy raczej olalibyście to? Na sto procent byście byli przerażeni. Przed podobnym faktem stanęła nasza mała bohaterka. Pamiętajcie, że to były bardzo niebezpieczne czasy. Jeden niewłaściwy ruch i cała rodzina traciła życie. Nasza bohaterka wraz z mamą dostały tylko 10 minut na spakowanie się i opuszczenie mieszkania. Czteroletni braciszek nie chciał z nimi iść. Ukrył się. Dziewczynka zamknęła go na klucz w niewidocznej skrytce. Zostawiła go z piciem i latarką. Obiecała, że później po niego wróci. Co było dalej? Czy zdążyła wrócić na czas? Czy jej braciszek przeżył? Tego dowiecie się sami, podczas czytania. Powiem jedno, nie będzie kolorowo. Będzie przerażająco. Bałam się o to maleństwo. Miałam świadomość, że chłopiec mógł tego nie przeżyć. Czy się myliłam? Kolejną bohaterką jest Julia. Poznajemy ją w 2002 roku. Z całą rodziną wprowadza się do mieszkania dziadków swojego męża. Od sześciu lat pracuje dla amerykańskiego tygodnika "Sceny znad Sekwany". Dostaje bojowe zadanie. Zbliża się sześćdziesiąta rocznica Vel d'Hiv (masowego aresztowania żydowskich rodzin i zwożenia ich do Velodrome d'Hiver) i właśnie z tej okazji ma napisać artykuł. Musi dotrzeć do żyjących jeszcze świadków, przedstawić fakty tego strasznego wydarzenia i opisać jak będą wyglądały te obchody. To niestety nie jest łatwe zadanie. Czy podoła? Co odkryje? Czy to zmieni jej życie? Oba czasy się ze sobą przeplatają. Czytamy jeden rozdział o Sarze, a drugi o Julii i tak na zmianę. Podoba mi się takie rozwiązanie. Jestem zadowolona z tego, że mogłam przeczytać tę książkę. Mogłam na własne oczy przekonać się, jak podczas drugiej wojny światowej we Francji traktowano Żydów. Byłam mocno przerażona. Płakałam na słowa ojca dziewczynki, że nie wrócą już do swojego domu. Moje serce stanęło. Jeżeli lubicie czytać historie, dzięki którym serce staje, a łzy same spływają, to koniecznie zajrzyjcie do tej książki. Jest godna polecenia. Gdybym nie czytała kilku słów od autorki, myślałabym, że jest to powieść historyczna. Warto zwrócić uwagę na mieszkańców Paryża, jak haniebnie zachowywali się w stosunku do swoich sąsiadów. Co z tego, że oni byli Żydami? Byłam przerażona. Cały czas nie mogę pojąć, jak mogło dojść do takich tragicznych wydarzeń. Człowiek człowiekowi wilkiem. Mimo że to jest fikcyjna opowieść, to niektóre wydarzenia miały miejsce naprawdę. I to jest tragiczne. Przeczytajcie, ile rodzin z przymusu musiało się na zawsze rozdzielić. Ilu tak naprawdę już nigdy się nie spotkało. Poruszająca historia. A co stało się z kluczem Sary? Z tym pytaniem was zostawiam.