Marta, córka Klary

Materia utworu jest ciekawa i posiada swą merytoryczną wagę w warunkach degradacji zasad i procesu wychowania oraz odnotowanych przez współczesną psychiatrię i pedagogikę anomalii oraz zwyrodnień w tym zakresie. Rzecz przywołuje problemy nieobojętne ludziom światłym, wrażliwym, instytucjom i pedagogom poszukującym źródeł wynaturzeń. Żywo też koresponduje z reagującą na te zjawiska twórczością literacką i publicystyką. Jest wyrazem wzbierającej troski o uzdrowienie tej podstawowej dziedziny życia. Nie tylko oglądem rozpaczliwego stanu rzeczy, ale także analizą niektórych istotnych jego czynników, głównie tych, które tkwią w stosunkach rodzinnych, oraz zjawisk pochodnych, jak rodzicielska tyrania, nadopiekuńczość. Równocześnie powieść jest krwią pisana, co podnosi jej aurę emocjonalną, miejscami też bywa dręcząca i okrutna, co zwielokrotnia jej funkcję. Stanowi coś w rodzaju wiwisekcji zjawiska, którego ofiarą pada Marta, bohaterka i narratorka.

Język powieści jest dojrzały, sprawny, potoczysty, naturalny, komunikatywny i żywy. Świetnie też pobrzmiewa zarówno w dialogach, jak i konstrukcjach narracyjnych. Równie klarownie służy wyrażaniu emocji i opisom świata, jak i interpretacjom ludzkich postaw i zachowań. Dlatego rzecz czyta się lekko.

dr Ryszard Tomczyk