Odyseja kosmiczna 2001

Kiedy pada nazwisko Stanleya Kubricka, to najczęściej myślimy o jego kultowej ekranizacji „Odysei Kosmicznej” właśnie, dzieła trudnego, złożonego, lecz z pewnością wiekopomnego, drobiazgowo dopracowanego. W sumie, czy „ekranizacja” jest w ogóle dobrym słowem? Ciekawi fakt, iż scenariusz powstawał w tym czasie, co powieść, jako zespolenie dwóch genialnych umysłów. I tutaj pojawia się konflikt, od lat dzielący fanów szeroko pojętej kultury. Co „starzeje się” lepiej? Film czy książka? Nie zamierzam odpowiadać na takie pytania, z konkretnego powodu — obie opcje są równie znakomite, choć przeznaczone dla różnych odbiorców. Historie są bardzo podobne, zmieniają się szczegóły. Strasznie trudno je rozdzielić, owszem. Powieść jest mniej rozwlekła, wszystko napisano jaśniej, a jednocześnie rzucono na pewne kwestie więcej światła. Dlatego zostawmy Kubricka, uwagę poświęćmy tylko Clarke’owi. Przyznam, daleko mi do bycia wielką miłośniczką science-fiction, lecz Clarke trochę (albo bardzo, zobaczymy) zmienił moje upodobania. On i jego bohaterowie, charyzmatyczni, ambitni, próbujący walczyć z tym, co nieuniknione, przerażająco obce. Cóż, chciałabym móc przeczytać tę książkę znowu po raz pierwszy, unikatowe przeżycie. Na szczęście, czekają mnie kolejne tomy. Oto gwiezdne wojaże, poprzez przestrzeń i czas. Oby trwały długo, długo, a z drugiej strony, jak oderwać się od lektury?

Odyseja kosmiczna 2001 rozpoczyna się w czasach prehistorycznych, gdzie pewien tajemniczy monolit wpływa na rozwój człekokształtnych małp, a następnie akcja przenosi się do 1999 roku, w którym ludzkość odkrywa tajemniczy przedmiot w jednym z księżycowych kraterów. Dwa lata później wyrusza ekspedycja ku pierścieniom Saturna, której celem jest nawiązanie kontaktu z inteligentnymi istotami, twórcami monolitu. Odkrycie, którego dokona ekspedycja zmieni całe postrzeganie ludzi na wiele kwestii... Fabuła książki nie jest szczególnie skomplikowana i dość łatwo domyślić się, jak zakończy się ta historia i co ludzkość odkryje w pierścieniach Saturna. Nie to jest jednak najważniejsze. Siłą tej powieści jest narrator i to w jaki sposób opisuje kosmos i obserwowane zjawiska przez bohaterów, jak również jego rozważania i ciekawe obserwacje dotyczących wszechświata i ludzkości. Książka Clarke'a ujrzała światło dzienne w 1968 roku, czyli ponad 50 lat temu i pomimo upływu czasu nie ma się wrażenia, że powieść się zestarzała a poruszane tutaj problemy wciąż będą aktualne za kilkadziesiąt lat. Autor stawia wiele różnych pytań dotyczących eksploracji kosmosu, naszego miejsca we Wszechświecie, czy istnienia obcych cywilizacji, co skłania do refleksji i zastanowienia się, co nas czeka w przyszłości. Cała książka została dokładnie przemyślana, jest przy tym oszczędna w słowach, choć nie uboga w opisy. Co ważne, Arthur C. Clarke, bazując na aktualnych informacjach, starał się wymyślić jak mogą w przyszłości wyglądać podróże kosmiczne i eksploracja kosmosu, dzięki czemu treść książki pozostanie jeszcze długo aktualna. Książka Arthura C. Clarke'a Odyseja kosmiczna 2001 pomimo upływu lat zupełnie się nie zestarzała i przy ponownej lekturze jeszcze zyskała w moich oczach. Jest to znakomita i ponadczasowa opowieść o eksploracji kosmosu i nie tylko. Polecam!