Przypisanie winy. Podstawy teorii ekskulpantów

Na jednym z pierwszych wykładów z prawa karnego, w których brałem udział jako student prawa, prof. Andrzej Zoll zauważył, że najbardziej kryminogennym  czynnikiem  jest  ustawodawca.  To  on  ,,tworzy"  prze-stępstwo. Bez ustawodawcy czyny mogą być dobre albo złe, szlachetne albo niemoralne, ale nie są przestępstwem.Gdy  zaczynałem  pisać  niniejszą  książkę,  przypomniało  mi  się  to  stwierdzenie prof. Zolla. Dziś uważam je za trafne, lecz tylko w pewnym sensie. Nie chodzi przy tym o próbę doprecyzowania myśli wyrażonej w obrazowy i sugestywny sposób przez Profesora, lecz o przyjęcie nieco innego  punktu  widzenia.  Ustawodawca  nie  tworzy  prawdziwego  prze-stępstwa,  lecz  opisuje  czyny,  które  mogą  być  uznane  za  przestępstwo  w przyszłości, w stworzonej przez niego procedurze uznawania czynu za przestępstwo. Ustawa jest ustami ustawodawcy, lecz głos, który słyszymy, dobiega skądinąd. Dopiero rozstrzygnięcie o winie sprawcy czynu, a więc o jego przestępności, przenosi nas do innego świata, w którym dotych-czas "tylko" zły i niepożądany czyn staje się przestępstwem. Tworzenie przestępstwa należy zatem do sądu.